Matematik İnsanların Kurguladığı Bir Oyun mu?

Evet; o formülü aklında tutamadın, o soruyu çözemedin ya da böyle şeylerle bir anda neden uğraştığın aklına geldi. Kalemi, kağıdı veya önündeki herhangi bir nesneyi öfkeli bir şekilde tutup bir köşeye atmak istedin. Sonra kötü matematik muhalifi perilerin sana ”Bir iki çılgının can sıkıntısından kurguladığı yapmacıklık” şeklinde usulca fısıldadığını da işin içine katarsak o matematik artık senin için matematik olmaz, insanların kurguladığı bir oyun gibi bir şey olur. Peki gerçekten matematik insanların kurguladığı bir oyun mudur?

Öncelikle, seninle bayağı eskiye gitmemiz gereklidir. Baştan uyarımı yapayım, gideceğimiz zamanda matematik bilen insanlar yok. Matematik yok, matematikçi yok! Şimdi bir arazideyiz ve yanımızda koyunlarımız var, sabah işe koyulduk akşam iş bitince eve dönüş yapacağız, koyunlarımız acaba sabahki getirdiğimiz şekilde mi? Eksiklik var mı? Fazlalık var mı? Soruları tabii ki de bizim için çok önemli.

Bunun için bir yöntem bulmalıyız, bulmalıyız da nasıl bir yöntem olmalı? Telaş yapmadan sağa sola baktıktan sonra yerdeki taşlarla koyunları bire bir eşleme fikri aklımıza gelsin, ertesi gün koyunları tek tek taşlarla eşleştirdikten sonra akşam eve dönerken o eşlemeyi tekrar yapalım. Eğer hiç artan taş ve koyun yoksa koyunlarımız sabahki şeklinde, eğer elimizde fazladan taş kaldıysa koyunlarımız sabahki şeklinden kalan taş kadar eksik, eğer taş yokken eşleşmeyen koyun varsa koyunlarımız sabahki şeklinden fazla.
İşte matematik denilen şeyin, bu şekilde benzer olaylardan türemiş olabilirliğinden söz edebiliriz. Şimdi asıl sorunumuz olan ”Matematik gerçekten kurgulanmış bir oyun mudur?” sorusuna yanıt arayalım. Bu soruda kaynak bizim için içinde yaşadığımız evren ve evrenin bir parçası olan doğa olacaktır.

Bir Kivi ve Matematik

Yanda bir kivi diliminin otuz altı bölmeden oluştuğu ve her bir bölmenin yaklaşık on derece olduğu görülmektedir.

Arılar ve Matematik

Arıların bal mumundan yaptıkları muhteşem eserleri birer altıgendir (En iyi depolama şekline sahip geometrik şeklin altıgen olduğu bilim insanlarınca kanıtlanmıştır.).

Ayçiçeği ve Matematik.

Ayçiçeğinin merkezinden dışarıya doğru soldan sağa ve sağdan sola doğru çekirdek sayıları sırasıyla elli beş ve seksen dokuz sonucunu verir. Bu iki sayının oranı ise altın oranı vermektedir. Yani yaklaşık olarak bu sonuç 1.6 şeklindedir.

Doğanın bir parçası olan ağaç ve onun meyvesi, yine doğanın bir parçası olan arı ve onun muhteşem eseri, aynı şekilde ayçiçeği birer doğadan matematik örneklerini bizlere sunmuştur.
Doğa matematiği en estetik ve karizmatik haliyle bizlere sunmaktadır.
Bilmek,görmek,şaşırmak ve anlamak için doğaya bakmak yeterlidir.
Sayısız doğal örnekleriyle içinde yaşadığımız evren, matematiğin tamamen kurgusal bir oyun olmadığını bizlere göstermektedir.

Emre Kahraman

03.11.2022