Aristo’ya Göre Demokrasi: Dilediğin Gibi Yaşa

Aristo’ya göre demokrasinin kötü bir yönetim biçimi olmasının birden fazla nedeni vardır. İlk neden olarak ‘Eski Yunan’da ‘demos’ kavramı mevki ya da rütbesi olmayan sıradan insanları ifade etmekle birlikte daha ziyade çoğunluk ve yoksullar anlamında kullanıldığından, demokrasi yönetiminin de cahil ve eğitimsizlerin yönetimi olarak algılanmış ve olumsuz bir tavır takınılmıştır.’.(Mehmet Akad, Bihterin Vural Dinçkol, Nihat Bulut 2020: syf.11) Buradan da anlaşılacağı üzere Aristo demokrasiyi çoğunluğun kamusal yararını değil daha çok çoğunluğun sınıfsal çıkarını esas alan bir yönetim biçimi şeklinde düşünmüştür.

Aristo demokrasi kavramından aşırı demokrasiyi anlamaktadır. Bu durum yukardaki anlayışını destekler niteliktedir. Zira aşırı demokrasi anayasadan sapmış tamamen halk temelli olan demokrasi anlamına gelmektedir. Aristo’ya göre yasaya bağlı olmayan bu demokrasi, demokrasiyi uygulayacak olan gücün kendi sınıfsal çıkarlarını gözetecek ve bu gücü kötüye kullanacaktır.

Aristo’ya Göre Eşitlik

Aristo başka bir neden olarak demokrasi yönetiminde herkesin eşit ve özgür olmasını göstermiştir. Bu ilke oldukça tehlikelidir çünkü toplumdaki herkes eşit değildir. Aristo’nun burada bahsettiği eşitsizlik; soyluluk ve servet gibi ölçütlere dayanmaz. Aristo’nun ölçütleri bilgelik, erdemlilik ve iyiliktir. Ona göre herkes bu özellikleri eşit bir biçimde içinde barındırmaz, insan yaratılıştan farklıdır.

Dilediğin Gibi Yaşa

Aristo’ya göre demokrasinin başka bir kötü yönü de ‘dilediğin gibi yaşa’ ilkesidir. Bu ilke çok tehlikelidir çünkü bu ilke aynı zamanda sırayla yönetilmek kavramını beraberinde getirmektedir. Sırayla yönetilmek, bütün yurttaşların (yönetici vasfı olmayanlar dahil) yönetime geçebileceği anlamına gelmektedir. Aristo’ya göre yönetici vasfı olmayan insanların yönetime geçmesiyle beraber tüm yasalar etkinliğini kaybeder ve kişiler toplum üzerinde etkin bir güç haline gelir. Bu durum halkın diktatörleşmeye başladığı ‘monarşik demos’u doğurur. İşte Aristoteles’e göre demokrasinin sonu bu olacaktır ve böyle bir yönetim biçimi iyi yönetim biçimleri arasında gösterilemez.

Öğrencileriniz için en iyi özel ders hizmetini arıyorsanız, sitemizi ziyaret edin.