Felsefe Nedir, Nelerle İlgilenir ve Neleri Kapsar?

Felsefe nedir sorusu hayli meşhur, kapsamlı ve zor bir sorudur. Bu soruyu cevaplamanın en basit yollarından biri ise felsefenin, filozofların yaptığı şey olduğunu söylemek ve ardından; Sokrates Platon, Kant Aristotales, Descartes, Russel Hume, Sartre Wittgenstein ve diğer birçok ünlü filozofların yazmış olduğu eserlerine gönderme yapmaktır.

“Felsefe nedir” sorusuna bir diğer yaklaşım ve cevap ise, Felsefenin Grekçe sözcükten türemiş “hikmet sevgisi” anlamına gelen kelimeyi işaret etmektir. Felsefe ile ilgili birçok tanım yapılmıştır. Üzerine çok konuşulmuştur çok fazla düşünülmüştür. Ama ne olduğuna dair ortak bir kanı söz konusu değildir. Buradan da anlaşılacağı üzere, felsefe tek bir tanıma ya da kalıba sığdırabileceğimiz bir şey değildir. Aksine çok şeydir. Kimine göre hayatı sorgulamak, kimine göreyse hayatı anlamlandırmaktır. Ortak bir tanım yoktur, çünkü herkes felsefeyi farklı şekilde tanımlamaktadır.

Felsefe sözcüğü, peşinden koşmakbilgiyi sevmek, hikmet arayışı anlamlarına gelen “philia” ve bilgi, bilgelik anlamına gelen “sophia” kelimelerinden türemiş olan terimin işaret ettiği entelektüel disiplin ve faaliyettir.

“Philia” sevgi, “Sophia” ise bilgi sözcüklerinden türemiştir. Philosophia kelimesi ise bilgiyi sevmek, bilgelik arayışı, araştırmak ve peşinden koşmak ve sorgulamak gibi anlamlara gelmektedir. Filozof kelimesi ise bilgiye ya da bilgeliğe ulaşmaya çalışan kişidir.

Felsefe: Adalet, varlık, gerçek, bilgi, doğruluk, güzellik, dil ve akıl gibi konularla ilgili özsel sorunlara ilişkin yapılan faaliyetlerdir. Felsefe fikir ve düşünce sanatı olarak da bilinen bir alandır. Bu nedenle felsefe Yunanlar için, bir hikmet arayışı ve bilgelik sevgisidir. Başlangıçta bu özgün anlama kapsamı baz alınarak, her türden bilimsel araştırmacıya “filozof” adı verilmiştir.

Filozof, yeni sonuçlara varan ve bu sonuçları ifade etmek için farklı tanımlar ve yeni bilgiler üreten insanlardır. Birçok filozof yaşamımıza yeni cümleler, sözler ve bilgiler koyarak hayatımızda önemli bir yer edinmişlerdir. Öğüt verici bilgileri ile insanlara yeni ufuklar açmayı hedeflemiş ve onlara daha kolay bir yaşam sağlamak için çaba göstermişlerdir.

Bazı Filozofların Felsefe Tanımları

Sokrates’e göre: Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir.

Platon’a göre: Felsefe doğruyu bulma yolunda, idealist bir çalışmadır.

Karl Jadpers’e göre: Felsefe yapmak, ölmeyi öğrenmektir.

Aristoteles’e göre: Felsefe, ilk nedenler bilimidir.

Gottfried Leibniz ‘e göre: Felsefe doğru olanı algılamaktır. Felsefe, göklerden yeryüzüne inen ve beş duyu ile kavranan konularla ilgilenmelidir.

Descartes göre: Felsefe bir bilimdir ve felsefeyi kesin bir bilim yapmak için geometrik yöntemi metafiziğe uygulamak gerekir,

Augustinus’a göre: Felsefe tanrıyı bilmektir ve gerçek felsefeyle, gerçek din özdeştir.

Alselmus’a göre: Felsefe, inanılanı anlamaya çalışmaktır.

Thomas Hobbes’e göre: Felsefe yapmak doğru düşünmektir.

Francis Bacon’a göre: Felsefe, gözlem ve deneye dayanan bilimsel veriler üzerinde düşünme faaliyetidir.

Baruch Spinoza’ ya göre: Felsefe, genelleştirilmiş bir matematiktir.

David Hume’ye göre: İnsan zihninin mahiyetini incelemektir.

John Locke’ye göre: Felsefe, Tüm düşüncelerimizin duyumlarımız ile gerçek alemden geldiğini kanıtlamaktır.

Tommaso Campanella’ya göre: Eleştiridir.

Felsefe Bir Faaliyettir

Felsefe, sorular üzerine düşünmenin, beyin fırtınası yapmanın ve cevaplar bulmak için çaba gösterme yoludur. Onun en ayırt edici özelliği, mantıksal argüman kullanmasıdır. Filozoflar genellikle argümanlarla uğraşırlar. Bazen argümanlar oluşturur, bazen ise başkalarının argümanlarını eleştirirler. Filozoflar bununla kalmayıp, aynı zamanda kavramlar üzerinde düşünür, analiz eder ve açıklığa kavuştururlar.

“Felsefe” sözcüğü: İnsanın, hayata dair bakışını anlatmak ya da birtakım gizemcilik formlarına gönderimde bulunmak amacını kapsayan bir kelimedir. Fakat genel olarak bundan çok daha geniş bir anlamda kullanılmaktadır. Antik Yunanlılarla birlikte başlayıp, XX. Yüzyılda özellikle Amerika ve Avrupa’da gelişmeye başlayan bir düşünce geleneği içinde yer alan felsefe, çok önemli düşünce alanlarını aydınlatmaktadır.

Peki, bu gelenek içinde yer alan filozoflar, ne tür şeyler üzerine tartışmaktalardır? Filozoflar genellikle, bir çoğunluğumuzun, tartışmaya ihtiyaç dahi duymadığı şekilde, apaçık gördüğü inançları incelerler. Genel olarak, dış dünyanın mahiyeti, doğru ve yanlış, bilim, zihin, sanat ve bunlara benzer diğer konularla meşgul olurlar.

Bunları düşünüp masaya yatırdıkları taktirde, birçoğumuzun sağlam temellerden yoksun olduğu ortaya çıkmaktadır. Felsefeyle ulaştığımızda sadece kendi önyargılarımız üzerine açık seçik olarak düşünmeye değil, inandığımız şeyleri tam anlamıyla açıklığa kavuşturmaya da çalışırız. Felsefe, yüzyıllar da geçse, geniş kapsamlı bir konular silsilesi hakkında tutarlı bir şekilde tartışma yeteneği kazandırır ve farklı alanlara taşınabilir olan yararlı becerilere sahip olmamıza yardım eder. Bizlere yeni ufuklar açar. Sorgulama ve özgürce düşünme fırsatı sunar.

Felsefe; varlığı, evreni, insanı, doğayı ve yaşamımızı anlamak amacıyla sürdürülen bir araştırma gayesidir. Felsefe bir nevi doğruyu ve gerçeği aramaktır, bıkmadan bu hedef doğrultusunda koşmaktır. Bunları ararken de, evren nedir? Ben neyim? Nereden geliyorum? ne için yaşıyorum?, nereye gidiyoruz? Yaşamın anlamı nedir? Neye ne için inanmalıyım?” gibi sorulara cevap arar. Her cevap yeni bir soruya davetiye çıkarır. Her soru yeni cevaplar doğurur. İşte felsefe bu döngü içindeki her şey ve daha fazlası olan şeydir…

Felsefenin İlgilendiği Konuları

• Ahlak Felsefesi

• Varlık Felsefesi

• Sanat Felsefesi

• Bilim Felsefesi

• Din Felsefesi

Felsefe Bilgisi

1) Sübjektiftir

2) Evreni bütün olarak ele almaktadır

3) Sonuçları varsayıma dayalıdır

4) Birikimli olarak derleme özelliğine sahip değildir

5) Akla dayanan bir alandır

Felsefe Neden Gereklidir?

• İnsanlarda kuşku ve merak duygusunu tetikler ve araştırma yapmasını sağlar.

• Felsefe ile birlikte toplumlar bilgi toplumu düzeyine ulaşır ve evrende olup bitenlerin farkında varır.

• Felsefe ile birlikte insanın sorgulama ve eleştiri yapabilme yeteneği gelişir.

• Olaylara farklı perspektiften bakmayı öğrenirler.

• Hayatı anlamamızı ve anlamlandırmamızı sağlar.

Geçmişten Geleceğe Felsefenin İşlevi

İlk döneminde evreni anlamaya yönelen Eski Yunan Felsefesinin ilk filozoflar:

• Thales: su

• Aniximandros: hava

• Heroklitos: ateş

Bu filozoflar evreni bilmek ve anlamak istemiştirler. Evrenin nasıl oluştuğunu, yapısını ve şeklini araştırmışlardır.

Eski Yunan felsefesi en parlak zamanlarını Platon, Sokrates ve Aristo zamanında yaşamıştır. İlk çağ filozofları hem orta çağı hem de yeniçağı etkilemiştir. İslam filozoflarının önde gelen filozoflarından İbni Sina, Farabi ve İbn-i Rüşd fikirlerini Aristo’nun düşünceleriyle temellini atmışlardır. Aristo Tales’den ve Platon’dan sonra Yunan Felsefesinin altın çağı sona bulmuştur. Rönesans ve reform hareketleri ile birlikte, klisenin düşünce yapısı üzerindeki etkisi gücünü kaybetmiştir.

Felsefe konusunda ayrıntlı şekilde bilgi almak için İnekle bünyesindeki hocalardan hemen yardım alabilirsiniz. Böylece tüm önemli noktaları zamanında kavrama şansnz olacağını unutmamalısınız.

Özel ders vermek mi istiyorsunuz? Sitemizi ziyaret ederek fırsatlarımızı inceleyin.