Alışkanlıkların Önemi

Alışkanlıklar, günlük hayatta düzenli olarak tekrar ettiğimiz davranışlardır. Beslenme alışkanlığı, uyuma ve uyanma alışkanlığı, çalışma alışkanlığı aklımıza gelebilecek ilk örneklerden. Alışkanlıklarımız aslında beynin enerji tasarruf mekanizması olarak iş görürler. Çünkü alışkanlıklarımızı uygularken daha az zihinsel aktivite gösteririz. Pek fazla düşünmeyiz, beynimizi yormayız çünkü artık alışmışızdır ve uzun süredir beyin ve beden bunu artık öğrenmiştir. Yani belli bir durumda yüksek bir düşünme gayreti göstermeden otomatik olarak gerçekleşir alışkanlıklarımız.

Bunun bu şekilde gerçekleşebilmesi için de uzun bir süre istikrarlı olarak beyne öğretilmesi gerekiyor. Bahsedilen bu süre yapılan araştırmalara göre en az 21 gün. 21 gün boyunca bir davranışın tekrarlanması o davranışı alışkanlıklar kategorisine koyuyor. Sıklıkla bahsedilen 21/90 kuralına da kısaca değinelim. Bu kural bize bir davranışın 21 gün boyunca tekrarlanması sonucunda alışkanlık haline geldiğini, aynı davranışın 90 gün boyunca tekrar edilmesi durumunda ise artık bir yaşam tarzı haline geldiğini anlatıyor.

Örneğin sabah kalktığımızda kahvaltıdan önce diş fırçalamak bir alışkanlıktır ve bunu uzun bir süre istikrarlı bir şekilde her sabah kahvaltıdan önce yaparsak beyin artık öğrenir ve bunu hep böyle yapar. Bir başka örnekte ise telefon kullanma alışkanlığını ele alalım. Telefonda uzun vakitler geçiren, bildirim gelmese dahi sık sık kontrol edip bakan biriysen telefon masada veya yanında dururken bile elin sürekli telefona gider. Bunlar hep alışkanlıklarımızın ürünüdür.

Alışkanlık haline gelen davranışlar beynimizde çok derin bağlantılar oluştururlar, diğer bir deyişle kökleşirler. Bir alışkanlığı bırakmak ne kadar zorsa yeni bir alışkanlık edinmek de o kadar çaba gerektirir. Örneğin erken kalkma alışkanlığı kazanmak için zorunda olmasak dahi her sabah aynı saatte kalkmayı kendimize öğretmeliyiz. Bir süre sonra alarm kurmasak dahi beynin alarm mekanizması devreye girer ve her sabah uyanmaya alıştığı saatte gözlerimizi açtırır. Bizde bulunan bu alarm sistemi “biyolojik saat” olarak adlandırılır ve alışkanlıklarımızla yakından ilgilidir.

Alışkanlıklarımız, kişiliğimizin oluşum sürecinde de çok büyük role sahiptir. Farkında olmadan edindiğimiz kötü alışkanlıklar veya kaybettiğimiz iyi alışkanlıklar kişiliğimizi olumsuz anlamda biçimlendirebilir. Bu nedenle davranışlarımızı özenle kontrol etmeliyiz. Düzenli ders çalışmanın da bir alışkanlık olduğunu hatırlatıyor ve sana iyi alışkanlıklarla dolu çok güzel bir yıl diliyorum!

Sümeyye Duran

15.10.2022