Dünyanın iç yapısı nasıldır? Dünyanın İç Yapısının Şaşırtan Özelliklleri

Dünyanın gaz halindeki değişimi, bileşiminde yer alan kimyasal elementlerin yeniden dağılımı ile ilgilidir. Böylece ağır metaller yavaş yavaş Dünya’nın merkezinde yoğunlaşırken, daha hafif mineraller ise tam tersine üst katmana yükselerek yerkabuğunun temelini oluşturdu. Dünyanın iç yapısı ile ilgilenen uzmanlar jeofizikçilerdir. Onlara göre oldukça karmaşık bir yapıya sahip olan Dünya, farklı katmanlardan oluşmaktadır.

Yerkabuğu

Dünyanın üst tabakasına yerkabuğu denir. Kalınlığı karada 20-65 km, okyanus altında 6-20 km’dir. Dünyanın en ince tabakası olarak kabul edilen yerkabuğu, kimyasal bileşimi nedeniyle ağır metallerin sınırlandırılması ile ayırt edilir. Dünya bir bütün olarak %30 demir içerirken, yerkabuğu sadece %10 içerir. Yerkabuğu esas olarak oksijenden (%47) ve silisyumdan (%27) oluşur. Yer kabuğunun mantodan geçen geleneksel çizgisine Mohorovicic sınırı denir. Sismik dalgaların yansıması bu sınırda meydana gelir.

Manto

Yerkabuğu ile çekirdek arasındaki katman mantodur. Manto geleneksel olarak iki kısma ayrılır – üst ve alt manto. Üst manto çoğunlukla yarı akışkandır. Dünyanın magma adı verilen bu bölümünde, kayalar yüksek sıcaklığın etkisiyle erir ve sıvıya yakınlaşır. Alt manto, yüksek basınç nedeniyle katı hale gelen maddeden oluşur. Mantonun toplam kalınlığı 2900 km iken üst mantonun kalınlığı 950 km civarındadır.

Çekirdek

Dünyanın merkezinde kütlece en büyük olan çekirdek bulunur. Çekirdeğin yarıçapı yaklaşık 3400 km’dir. Burada sıcaklık da basınç da çok yüksektir. Çekirdek 2 kısma ayrılır – dış ve iç katmanlar. Dış çekirdek tabakası erimiş demirden oluşur. Gezegenin bir bölümünün hareketinin Dünya’nın dönüş hızına göre çok zayıf olması nedeniyle, Dünya’nın çevresinde özel bir manyetik alan oluşturulmuştur. Dış çekirdekten farklı olarak, iç çekirdek katıdır. Bileşimi demir ve nikelden oluşur.

Yerin içinde en büyük sıcaklık, basınç ve kütle yoğunluğu buradadır. 20. yüzyılın ikinci yarısında, dünyanın çeşitli yerlerinde ilk derin arama kuyularının açılması sayesinde, Dünya’nın iç yapısı hakkındaki bilgiler önemli ölçüde arttı. Bu tür kuyuların eski Sovyetler Birliği topraklarında sadece iki yerde açılması uygun görüldü: Kola Yarımadası’nda (Rusya) ve Saatli bölgesinde (Azerbaycan). Bu derin keşif kuyuları, Mohorovicic sınırının yerkabuğuna daha yakın olduğu bölgelerde açılmıştır. Saatli yöresinde 10 km’lik bir kuyu kazılmış ve yerkabuğunun bu tabakası hakkında zengin jeolojik bilgiler elde edilmiştir.

Kaliteli özel ders hizmetlerimiz için sitemizi ziyaret edin.