Kimyacı Bilim İnsanlarının Hayatına Yolculuk Bölüm 1: Antoine Lavoisier

 Merhaba inekle Blog okuyucuları. Ben İnekle sayısal öğretmenlerinden Kübranur Aktan. Bugün sizlerle başlayacağımız yeni serimizde kimyacı bilim insanlarının hayatlarına yolculuk yapacağız. İnsanlığın varoluşuyla başlayan madde etkileşimi zamanla ihtiyaçların artmasıyla gelişmiştir ve bahsini edeceğimiz bilim insanları bu gelişmede dönemlerinin şartlarına rağmen büyük katkılarda bulunmuşlardır. Deneme-yanılma yoluyla çıktıkları bu yolculuklarda her biri bir öncekinin çalışmaları üzerine kendi araştırmalarını ekleyerek yeni başarılara imza atmışlardır. Çeşitli teoremlerle, hayat kurtaran buluşlarla ismi kulağımıza çalınan bu insanların yaşamlarına gelin hep beraber bakalım.

Antoine Lavoisier Kimdir?

Kimya derslerinde adını mutlaka duyduğumuz Fransız Kimyacı olan Lavoisier 1743 yılında zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Asıl adı Antoine-Laurent de Lavoisier’dir. Babasının ona olan ilgisinin etkisiyle hukuk fakültesine yönelmişse de deneylere ve bilime olan merakı peşini bırakmamıştır. Birincilik aldığı Paris sokaklarını aydınlatma projesi ile bilim dünyasına adım atmıştır. Hayatı boyunca çeşitli işlerle uğraşsa da her zaman laboratuvarına çekilip çeşitli deneyler yapmayı sürdürmüştür. Gelin hep beraber Lavoisier’in çalışmalarına bakalım.

Filojiston Teorisi 

Filojiston teorisini lise müfredatında yanma olayı olarak da öğrenmiş olabilirsin sevgili inekle blog okuyucusu. Lavoisier’in gelişip ünlenmesine katkı sağlayan bu teoriye göre maddeler yanarken ne olduğu bilinemeyen filojiston adında bir madde ortaya çıkarır. Diğer bir deyişle maddeler filojiston ve yanıcı olmayan iki kısımdan oluşur ve filojiston kısmı yanma sırasında maddeyi terk eder. Zamanla çıkan karşıt düşüncelerle bu teori çürütülmüştür ve günümüzde geçerliliği yoktur.

Kütlenin Korunumu Kanunu

Lavoisier bu teorisini kendisi şöyle ifade etmiştir: “Doğanın tüm işleyişlerinde hiçbir şeyin yoktan var edilmediği, tüm deneysel dönüşümlerde maddenin miktar olarak aynı kaldığı, elementlerin tüm bileşimlerinde nicel ve nitel özelliklerini koruduğu gerçeğini tartışılmaz bir aksiyom olarak ortaya sürebiliriz.” Cıvayı ısıtarak yaptığı deneyin sonucunda cıvanın oksijenle ağırlık kazandığını ve havanın da aynı ölçüde ağırlık kaybettiğini gözlemlemiştir. Filojiston teorisini yıkan bu kanun Lavoisier’in de adını modern kimyanın babası olarak tarihe yazmasına da katkıda bulunmuştur. 

Serimizin ilk bölümünde Lavoisier’in hayatına minik bir yolculuk yaptık. Başka bilim insanlarının hayatlarında ve teorilerinde görüşmek üzere sevgili okur, kendine iyi bak.

Kübranur Aktan

21.10.2022