Oyun Bağımlılığı Üzerine

Merhaba sevgili inekle Blog okuyucuları. Ben inekle sayısal öğretmenlerinden Mert Turhan Güçlü. Bugün sizlere oyun bağımlılığını ve oyun bağımlılığından nasıl kurtulabileceğimizi anlatacağım.

Oyun bağımlılığı, oyunun diğer ilgi alanlarına ve günlük aktivitelere göre öncelik alması, oyun oynama üzerinde kontrolün azalması, olumsuz sonuçlara rağmen oyun oynamanın devam etmesi durumudur.

Oyun bağımlısı olan insanlar, oyunlardaki hazzın gerçek olmadığını biliyorlar ancak buna rağmen hep oynamak istiyorlar. Bu durumun sebeplerinden biri de dopamin hormonudur. Oyunların genelinde hep tek tınıdaki sesler vardır. Bu sesler insanlarda merak duygusunu kamçılar, ani dopamin salınımını arttırır. Beyin de her zaman en çok dopamin salgılatan aktiviteyi hatırlar ve bu aktiviteyi tekrarlamak ister. Bu aktivite oyun oynamak gibi gerçek haz veren bir aktivite olmasa bile salgılanan yüksek dopaminden dolayı bunu tekrarlamak ister.

Oyunların çoğunda hayatta kalma, birini kurtarma, hayata tutunmakla ilgili bir senaryo vardır. Bu senaryoları tamamladıkça, beyin ödül sistemi devreye girer. Ödül sistemi başardığı her bir görev için daha fazla tatmin olur. Gerçek hayatta, özellikle akademik hayatta başarısız olan insanların oyunlara daha fazla bağımlı olmasının sebebi budur. Başarmanın keyfini oyunlarda bulur bu insanlar.

Bilgisayar oyunlarında çok hızlı bir oyun döngüsü vardır. Bu hıza alışan insan gerçek hayatın bu kadar hızlı olmadığının farkına varır. Günlük hayatta daha yüzeysel düşünür. Derin düşünme yeteneğini kaybeder.

Peki şimdiye kadar zararlarından bahsettim. Biraz da bu bağımlılıktan nasıl kurtulacağımızdan bahsedeyim. Çözüm bilgisayar oyunlarını kesinlikle aşamalı olarak değil bıçak kesiği gibi bir kereden bırakmaktır. Oyunları silmeliyiz ve bunların yerine gerçek oyunlar koymalıyız. Bu oyunlar; puzzle, inşa etme oyunları, satranç ve yaratıcılığı arttıran oyunlar olabilir. En önemli şey de oyun oynama isteği gelince bu isteğin bizim isteğimiz olmadığını farkına varmaktır.

Sonuçta biz oyun oynamayı bırakmak için bir yola giriyoruz. Bunun zararları olduğunu biliyoruz. İçimizden oyun oynamak gelirse yapmamız gereken şey farkındalık durumuna geçip bu isteğin aslında bizim isteğimiz olmadığını anlamaktır. Bu ne iradeyi yorar ne de bizi yorar. Farkındalığı arttırmak için ve anı yaşamak için en önemli önerim ise meditasyon becerisi kazanmaktır. Meditasyon yapmak ve nefesi fark etmek bizi anda tutar. Bu da farkındalığımız arttırır. Farkındalığımız artarsa düşüncelerimize hakim oluruz. Neyi isteyip neyi istemediğimizi biliriz.

Mert Turhan Güçlü

25.03.2023