Lisedeyken Rutinler ve Önemleri

Fark etmişsinizdir, az çok hepimizin bir rutini vardır. Mesela sabah kalkınca ilk yatağı toplamak veya akşam yatmadan önce diş fırçalamak belki de farkında olmadan edindiğimiz rutinlerin başında gelir. Bu yazımızda, özellikle sınav senesinin başında kazanılan rutinlerden, bize olan katkılarından ve benim de çok faydasını gördüğüm örnek rutinlerden bahsedeceğiz.

   Öncelikle şunu bilmemiz gerekiyor; rutinler, bizim gün içinde yapmamız gereken veya yapmak istediğimiz davranışların daha kolay bir şekilde yapılmasını sağlayan günlük hafızalarımızdır. Mesela her gün kitap okumak istiyor ama yapamıyorsanız, her akşam yatmadan önce kitap okuyup bunu bir rutin haline getirmek işinizi kolaylaştıracaktır. Bu demek oluyor ki rutinler sadece günümüzü değil, aynı zamanda beynimizi de programlar, yani bize gün içindeki işlerimize odaklanmak için daha çok enerji kalır -ki bu da özellikle 12.sınıfta istediğimiz çok önemli bir artı- 😊.

   Rutin kelimesi kulağa sıkıcı, uzun zaman alan bir ritüeller toplamı gibi gelebilir ama ilk verdiğimiz diş fırçalama örneğini unutmayalım. Günlük yapacağımız 10 15 dakika süren veya otobüs yolculuğu gibi boş zamanlarımızı dolduracağınız aktiviteler uzun vadede, mesela 1 2 yılda, ciddi değişimlere yol açabilir. Şimdi gelin beraber sizinle bir hikaye üzerinden bir günümüzün rutinini oluşturalım.

   Pınar adlı arkadaşımız 11.sınıf sayısal öğrencisi. Okuldaki hocaları Cumartesi bile ders yapıyor ve maalesef ders çalışmaktan başka bir şey yapmaya ne hali ne de vakti kalıyor ☹ Gelin hep beraber Pınar’a bir rutin hazırlayalım hem de içinde sporu, kitap okuması, araştırması olan bir rutin.

   Artık Pınar kalkar kalkmaz kahvaltı yapmasın da önce yatağını toplasın. Unutmayalım ki Pınar bir öğrenci yani gününün çoğunu oturarak geçiriyor. İnternetten kolayca bulabileceği esneme hareketlerini yapabilir, hem de sadece 5 dakikasını ayırarak! Ardından kahvaltısını edip okula gitmek için evden çıkar, fakat Pınar okula otobüsle gidiyor. Sadece okula giderken 15 dakika araba yolculuğu yapıyor ama bu sürede ayakta uyumuyor. Çok sevdiği kitabı da yanında ve her sabah kitap veya kültürel/bilimsel dergiler okuyarak okula gidiyor. Okul çıkışında tekrar otobüse bindi, otobüs çok dolu olduğundan oturamadı ama boş boş camdan da bakmadı. Sevdiği konularda podcastler veya sesli kitaplar dinledi. Eve geldiğinde biraz dinlendi, belki de dinlenirken ses getiren, kültürel açıdan önemli film/dizileri izledi. Ardından yürüyüşe/koşuya çıkmak istedi ama yağmurlu olduğu için yine internetten veya telefon uygulamalarından bulabileceği spor programını yaptı. Spordan sonra akşam yemeği yedi ve derse oturdu. Yatma zamanına 30 dakika kala sonraki gününü planladı, ertesi günkü okul çantasını ve kıyafetlerini hazırladı, 5 10 dakikalık esneme hareketlerini yaptı, dişlerini fırçaladı, 10 dakika kitap okudu ve uykusu gelince yattı.

   Pınar’ın bütün yaptıkları 15 dakikayı aşmadığı için yapmaya başlaması çok kolay, sadece bir anda yerinden kalkıyor ve 15 dakika sonra yapması gereken iş bitmiş. Yapması bu kadar kolayken gelin bir de Pınar’a ne katmış ona bakalım.

• Pınar ilk önce yatağını topladı, böylece gününe toplu bir odada toplu bir zihinle başlasın. Sabah kalkar kalkmaz yatağı toplamak aynı zamanda kendimize günün ilk işini yaptım diyor, güne 1 – 0 önde başlatıyor.
• Sabah ve akşam yaptığı 5’er dakikalık esneme hareketleri sayesinde ileride oluşabilecek duruş bozukluklarını düzeltti, daha esnek bir vücuda sahip oldu. Ayrıca kalkınca uyuşuk değil daha enerjik olarak güne başladı.
• Pınar gün içinde yaklaşık 30 dakika kitap okudu. Ama farkında olmamız gereken bir şey var, genelde araba yolculukları 15 dakikadan çok daha fazla sürüyor… 30 dakikada 10 sayfa kitap okusa, 300 sayfalık bir kitabı sadece otobüs yolculuklarını ve uyumadan önceki 15 dakikasını kullanarak bitirdi!
• Podcast dinleyerek ve önemli eserleri izleyerek hem sevdiği konularda hem de popüler kültür alanında daha da bilgilendi. Araba yolculuğu ve eve gidince dinlendiği 30 dakika dahil bu süre yaklaşık 45 dakika.
• Sağlığını korumak, stresle baş etmek ve formda kalmak için 30 dakika spor yaptı. Böylece lise sonunda şimdiye kıyasla hem daha sağlıklı hem de daha güçlü olacak.

   Sonuç olarak Pınar bu rutini devam ettirince hem spor yaptı, hem sınıfta konuşulan popüler kültürden geri kalmadı, hem derslerine daha odaklı bir şekilde çalıştı, hem de kitap okudu. Toplamda rutinine film izlemek dahil 1 saat 50 dakika ayırmış oldu 😊

   Bu hesaplamalardaki amacım hayatımızın her anını planlamak, kitap okuduğumuzda dahi yaşadığımız duygularımızı safi matematiğe indirgemek değil. Yapmaya çalıştığım bu küçük zamanların nasıl bizi oluşturduğunu anlatmaya çalışmak.

   Son olarak çok önemli olduğunu düşündüğüm bir ipucu eklemek istiyorum. Rutinlerinizi yapamadığınız birçok zaman olacak; bazen elinizde olmayan sebeplerle bazen de istemediğiniz için yapmayacaksınız. Sinan Canan’ın, İnsanın Fabrika Ayarları adlı kitabında söylediği üzere bir rutini aylar, yıllar boyunca takip etmek vücudumuzda metabolik stres dediğimiz faktörü oluşturuyor. Bundan dolayı arada yaptıklarımı değiştirmek, ara vermek veya bırakmak faydalı olacaktır. Metabolik stres gibi biyolojik bir stresin haricinde unutmamamız gereken bir şey daha var. Daha 20 yaşında bile değilsin, kendini ve yaşam tarzını yeni keşfediyorsun. Yanlış bir rutini yapmak, benimsemek bir hata değil, tecrübe. Lütfen bu konuda kendine yüklenme, kendi rutinini bulmak için önünde uzun yıllar olacak. İnekle ise bu süreçte hep yanında :).

Saliha Billur Kaya

08.10.2021