Renklerin Anlamları ve Psikolojiye Etkisi

Merhaba değerli inekle öğrencisi, velisi ve öğretmeni! Bu yazımızda etrafımızda olan ve hayatımızın aslında vazgeçilmez bir parçası olan renklerin anlamlarından ve psikolojiye olan etkilerinden bahsedeceğim.

Aslında, çoğunlukla farkında olmasak da renkler konuşmalarımızın ciddiye alınmasında ve/veya ruh halimizi yansıtmada, dolayısıyla karşı tarafla iletişimde önemli rol oynamaktadır. Renklerin anlamları olduğu, iletişim ve psikolojide etkileri olduğu düşüncesi ilk olarak Alman edebiyatçı, siyasetçi, ressam, hezarfen ve doğabilimci olan Johann Wolfgang von Goethe tarafından ortaya atılmıştır.

Goethe 1810 yılında yayınladığı “Renk Öğretisi” (“Theory of Colours”) adlı kitabında ilk defa renklerin doğasından ve insanlar tarafından nasıl algılandıklarından, dolayısıyla iletişimdeki etkilerinden bahsetmektedir. Goethe’den sonra birçok bilim insanı bu düşünceyi ilerletip geliştirmiştir. Bu gelişmeler sonucu renklerin davranışlara olan etkileri de belirlenmiştir. Ayrıca yıllar boyunca renkler bazı olayların, davranışların veya kişilik özelliklerinin sembolü olmuştur.

Şimdi hep beraber renklerin anlamları, davranışlara etkisi ve neyi temsil ettiklerine yakından bakalım!

Kırmızı ve Tonları:

Kırmızı renk öfke, enerji, tehlike, güç, aşk, tutku ve istek duygularını sembolize etmektedir. Kırmızı rengin çarpıcılığından en çok dikkat çeken renklerden biri olduğu bilinmektedir. Kırmızının çarpıcı renginden dolayı çoğu restoran zinciri tabela ve logolarında kırmızıyı tercih etmektedir. Kırmızı renk baskınlık duygusunu ve çekiciliği arttırmaktadır. Ayrıca bazı çalışmalar kırmızının atletik performansı yarışma ve antrenmanlarda arttırdığını gösterirken zihinsel aktivite gerektiren olaylarda (test, sınav vb.) performansı azalttığını göstermiştir. Bunların yanı sıra kırmızının insan metabolizması ile solunumu hızlandırdığı ve tansiyon ile kan devir daimini yükselttiği tespit edilmiştir.

Yeşil ve Tonları:

Yeşil renk doğanın rengidir. Sağlık, saflık, ferahlığı temsil etmenin yanı sıra büyüme ve gelişme, hayat, bağlantı ve işlevli olmakla ilişkilendirilmektedir. Doğanın rengi olduğundan ve doğa tüm canlıların geldiği yer yani evi olduğundan yeşil rengin rahatlatıcı bir etkisi vardır. Bundan dolayı fiziksel ve mental sağlığa iyi etkileri olduğu düşünülmektedir. Rahatlama etkisi, metabolizmayı yavaşlatıp vücudun dinlenme moduna geçmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca yeşil renk samimiyeti de sembolize etmektedir.  

Mavi ve Tonları:

Mavi renk samimiyet, barış ve güvenilirlik göstergesidir. Mavi aynı zamanda iç dünyayı ve iç dünyadaki huzuru da temsil etmektedir. Birçok çalışma mavinin kırmızıya zıt olarak kan devir daimi ile tansiyonu düşürdüğünü, kalp atışı ile insan metabolizmasını yavaşlattığını göstermiştir. Mavi renk hevesli, sempatik, iletişime açık, ne yaptığına önem veren, idealist ve hassas kişileri sembolize etmektedir. Ayrıca, mavinin dikkat ile tetikte olma duygusunu arttırdığı tespit edilmiştir. Verdiği güven duygusundan dolayı, insan beyni, logo ve tabelalarında mavi kullanan şirket ve oluşumların daha kaliteli ve güvenilir hizmet verdiğini veya ürün sunduklarını düşünmektedir.

Sarı ve Tonları:

Sarı enerjinin, yaratıcılığın ve zekanın rengidir çünkü beynin mantıksal lobu olarak anılan sol lobunu uyarmaktadır. Enerji ve yaratıcılığın rengi olarak kabul edilmesinin sebebi görünür ışık spektrumundaki en parlak renk olmasıdır. Sarı renk cesaret, enerji, mutluluk ve sevinç verdiğinden kişide sıcaklık hissi uyandırmaktadır. Fakat sarının sık kullanımının anksiyete, stres ve gerginliğe yol açtığı tespit edilmiş ve korkaklığa, eleştiriye ve sabırsızlığa yönelttiği düşünülmektedir.

Turuncu ve Tonları:

Turuncu sarı ve kırmızının özelliklerinin arasında kalan özelliklere sahiptir ve cesaret, iyimserlik ve özgüven ile ilişkilendirilmektedir. Tropikal meyveler ve güneş ışığı, genellikle turuncu ile sembolize edilir. Aynı zamanda istikrar, başarı ve yaratıcılık anlamları da taşımaktadır. İşletmelerin logo ve/veya tabelalarında kullanılan turuncu renk, kullanıldığı diğer renkler ve tonuna göre, müşteriye ulaşılabilirlik algısı vermektedir.

Mor ve Tonları:

Mor renk, sadakat, bilgelik, bağımsızlık, yaratıcılık, sihir ve gizemi simgelemektedir. Moru seven kişilerin genel olarak hassas, anlayışlı, destekleyici ve fedakâr oldukları düşünülmektedir, bu kişiler başkalarını kendilerinden önce koyarlar. Bu renk, aynı zamanda zenginlik, lüks ve krallığı temsil etmektedir. Morun insanlardaki güzellik algısını arttırarak yaratıcılığı arttırdığı düşünülmektedir. Şirketlerin ürettiği ürün veya verdiği hizmetlerde bu renk yüksek kalite ve daha iyi hizmeti veya ürünü simgelemektedir. Bundan dolayı bazı markaların premium hizmetlerinin logo veya tabelaları mordur.

Kahverengi ve Tonları:

Kahverengi ciddiyet, güven, bilgelik, deneyim ve denge ile ilişkilendirilmektedir. Genellikle konumlarından dolayı saygı duyulan kişiler veya dikkatleri üzerine çok fazla çekmek istemeyen kişiler tarafından tercih edilmektedir. Kahverenginin tonları farklı anlamlar taşımaktadır. Açık tonlar dürüstlük ve dengeyi simgelerken, koyu tonlar anlaşılabilirliği ve olgunluğu temsil etmektedir.

Pembe ve Tonları:

Pembe renk, gençliği, ulaşılabilirliği temsil etmekte ve rahatlık etkisi olan renk olarak anılmaktadır. Aynı zamanda çocukluktaki tatlılık ile saflığı da temsil etmektedir. Günümüzde pembe bazı farkındalıklar için kullanılmaktadır. Bunlardan en çok bilinenlerinden biri meme kanseri farkındalığıdır. Ayrıca pembe kadınların gücünü ve feminizmin temsil eden renk olarak anılmaktadır.

Siyah ve Tonları:

Siyah, güç, zariflik, ciddiyet, yas, ölüm, gizem ve kötülüğü sembolize eden renk olarak anılmaktadır. Korku ile ilişkilendirilen bu renk, aynı zamanda kötü ve/veya negatif düşünceler ile de ilişkilendirilmektedir. Yas ve ölümü simgelemesinden dolayı cenazelerde tercih edilen renk olarak bilinir fakat aslında cenazelerde sık tercih edilmesi bu rengi yas ve ölümün simgesi yapmıştır.

Beyaz ve Tonları:

Beyaz renk, optik renklerinde tüm renklerin karışımı sonucu oluşan renktir. Beyaz ışığın prizmada kırılması sonucu gökkuşağı renklerinin açığa çıkması bu yüzdendir. Beyaz renk, saflık, tamlık, temizlik, zariflik ve barışın göstergesidir. Mükemmellik rengi olarak anılmaktadır. Umut etmenin, vazgeçmemenin ve iyimserliğin rengi olarak anılmaktadır. Aynı zamanda yeni bir başlangıç anlamına da gelmekte olduğu için insanda umut duygusu yaratmaktadır. 

Beste Dipçin

23.12.2022