Zihin Haritası ile Verimli Çalışma Yöntemi

Her sınav döneminde sanki hiçbir şey bilmiyormuşçasına kitabı en başından itibaren çalışması gerekenlerden misin? Ya da tüm notları “ezberleyip” sınava gelince afallayan ve hiçbir şey yapamayanlardan mı? Bunun en önemli nedeninin çalışırken sadece ezberlemen ve öğrenmemen olduğunu biliyorsun değil mi? Çalışman gerekenleri anlamak, sebep-sonuç ilişkilerini kurmak ve yeri geldiğinde gündelik hayatına uyarlaman faydalı olacaktır. 

Çalışmalarını daha verimli ve anlamlı hale getirmenin bir yolu da “zihin haritası” (mind map) ile çalışmak. Bu nedir ve nasıl yapılır merak ediyorsan hemen açıklıyoruz.

Teknik olarak anlatmak gerekirse; zihin haritası temelde bir diyagramdır. Belli bir ana fikir üzerinden ilerleyerek bununla ilintili kelimeleri, bilgileri ve düşünceleri birbirine bağlayarak, bu ana fikir etrafında toplarsın. Resim / grafik ağırlıklı bir çalışma / öğrenme tekniği olan zihin haritasını Tony Buzan 1960’lı yılların sonuna doğru geliştirmiş.

Sadece çalışırken değil aynı zamanda kendi hayatın ilgili kararlar verirken, yapmak istediklerini, hedeflerini ve bu hedeflere giden yolda yapman gerekenleri anlamak için de zihin haritasını kullanabilirsin.

Zihin haritaları çalışırken seni düşünmeye zorlar ve resmin tamamını görmeni, konuyu etraflıca anlamını, her şeyin birbiri ile olan ilişkisini farketmeni sağlar. Yani, dirseklerine kadar konunun içine girersin! Ayrıca, daha net düşünebilir, gereksiz olan bilgileri eleyebilir ve ilk bakışta karışık, zor gelen konuları basite indirgeyebilirsin. Zihin haritası ile dilediğin gibi yaratıcı olabilir ve bu sayede sıkılmadan kısa ve net aynı zamanda da anlaşılır, kendi dilinizde görsel bir özet çıkarabilirsin. Yani, hem çalışırken daha iyi öğrenirsin hem de kendine her zaman geri dönebileceğin harika bir not çıkarmış olursun.

Peki, Zihin Haritası Nasıl Çıkarılır?

Aşağıda zihin haritasının adım adım çizimini görebilirsin. Bu örnekte inekle.com’da kendi seçtiğin bir öğretmen ile bire bir ve canlı ders deneyeiminin detyları üzerinden gittik. (Sen herhangi bir konu için bunu yapabilirsin.)

1. Adım: Üzerinde çalışacağın konuyu seçtiysen, öncelikle boş bir kağıt al (yatay olarak kullan) ve renkli kalemlerini topla! (Malesef bizim çok rengimiz yoktu) Kağıdın tam ortasına konu ile ilgili aklına ilk geleni yaz / çiz.

2. Adım: Ana görselden bir dal çıkar ve onunla ilgili aklına ilk gelen şeyi yaz – ana fikirlerden birini oluştur (Her ana dalı ayrı bir bölüm gibi düşünebilirsin) Dala bir isim ver ve istersen bir resim çiz! Bu ana dalın alt dallarını çıkarmaya devam et.

3. Adım: Şimdi başka bir ana dal çiz ama farklı bir renk kullan. Renkler fikirlerinin de ayrışmasını sağlayacaktır. Yine alt dallar ekle ve resimlendir. Eğer tıkanırsan ya da sıkılırsan bir sonraki dala geç. Her zaman geri dönüp ekleme yapabilirsin.

4. Adım: Artık ana teman etrafında farklı fikirleri ilişkilendirerek ilerliyorsun. Her dal için mümkün olduğunca bir şey çiz – mükemmel olması için uğraşma. Tam tersine olabildiğince amatör, abartılı, komik ve saçma olsun! Görsel olarak saçma olan şeyler daha akılda kalıcı olurlar.

5. Adım: Aynı yöntemi uygulamaya devam et. (farklı renkler, ana dal ve alt dallar ile komik görseller) Dalları çizerken düz çizgiler yerine kıvrık çizgiler çizmeye özen göster.

6. Adım: Ve işte artık bir zihin haritan var! Unutma, bir sanat eseri yaratman gerekmiyor. Başkaları için değil endin için, geri dönüp baktığında senin anlayabileceğin kısa bir özet gibi düşünebilirsin. İstediğin kadar dağınık ve yaratıcı olabilirsin.