Klasik Müzik Köşesi Bölüm 1: Orkestra
Merhaba inekle Blog Okuru, ben sayısal ders öğretmeni Selin. Bugün yepyeni bir seriye başlıyoruz; klasik müzik. Klasik müzik, aslında hepimizin bildiğini sandığı fakat bilgi sahibi olan kişi sayısının çok az olduğu bir müzik türüdür. Hiç dinlememiş olanların “ağır, sıkıcı, uyku getirici” olarak tanımladığı bu tür aslında diğer türlerde olduğu gibi çok farklı duygulara hitap eden parçaları içinde barındırıyor.
Bazıları hüzünlendiriyor, bazıları neşelendiriyor, bazıları ise güldürüyor. Bu yazı serimizde hepsinden detaylıca bahsedeceğiz. Fakat önce klasik müzik dediğimizde aklımıza gelen bazı terimlerden bahsetmek istiyorum: Klasik müzik konserlerinde sıklıkla karşımıza çıkan, orkestralar (Küçük bir not düşelim, elbette solo resitaller de var klasik müzik konserlerinde, veya orkestralar yalnızca klasik müzikle var olmuyor fakat çok yaygın olduğundan öncelikle orkestraları açıklamak istedim.).
Peki, nedir orkestra? Müzikal eserleri çeşitli enstrümanlar aracılığıyla seslendirmek üzere bir şef yönetiminde bir araya gelen müzikçiler topluluğuna denir. İtalyancadaki ‘orchestra’ sözcüğünden dilimize geçmiştir. Orkestralar çoğunlukla klasik, enstrümantal müzik çalarlar ve onları dört ana enstrüman ailesinden karakteristik enstrüman karışımlarıyla hızlı bir şekilde tanımlayabiliriz. Orkestralar büyük olduğunda ise onlara senfoni orkestraları diyoruz (yaklaşık 100 kişi)
Oda orkestrası Senfoni orkestrası 100 kişiden oluşurken oda orkestrası ise en fazla 40 kişiden oluşur. Oda orkestraları, eski çağlarda küçük aristokrasi toplantılarına eşlik etmesi için kurulmuştur. Özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Haydn, Mozart ve Vivaldi gibi önemli sanatçıların üzerine düştüğü bir konu olmuştur.
Bir diğer orkestra türü ise filarmoni orkestrası. Aslında senfoni orkestrasından teknik anlamda hiçbir farkı yok. Aralarındaki fark; Filarmoni orkestraları vakıflar ve özel sektör tarafından kurulur ve finanse edilir, senfoni orkestraları ise kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenir.
Son olarak oda orkestrasının bir örneğini paylaşıyorum sizlerle. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere!
Selin Funda Özbay
09.08.2023