Enneagram Üzerine
Merhaba inekle Blog Okuru, ben Psikolojik Danışman adayı Sena Arslan. Bugün sizlere “Enneagram”dan bahsedeceğim. Kendini daha yakından tanımak istiyorsan, ‘Neden sürekli böyle davranıyorum?’ sorusunu kendine sıkça soruyorsan, hayattaki zaaflarının ve ihtiyaçlarının ne olduğunu çözmeye çalışıyorsan ve çevrendeki insanların davranışlarını anlamlandırmakta zorlanıyorsan, çok doğru bir yere geldin. Hazırsan, uzun bir yola çıkıyoruz. Kendini keşif yolculuğuna!
Enneagram, Yunanca ἐννέα [ennéa, “dokuz” anlamına gelir] ve γράμμα [gramma, “yazılı” veya “çizilmiş” anlamına gelir), kelimelerinin birleşiminden oluşur. İnsan ruhunu dokuz farklı kişiliğe ayıran bir kişilik tipi sistemidir.
Tarih boyunca, insanı anlamlandırmak için, kişiliğin kökeni üzerinde durulmuştur. Bunun sonucunda farklı yaklaşımlar ortaya atılmıştır. Kişiliğin oluşumunda doğuştan gelen farklılıklara odaklananların yanı sıra, kişiliğin tamamen doğumdan sonraki süreçte çevrenin etkisiyle şekillendiğini ileri sürenler de olmuştur.
Enneagram modelinin genel yaklaşımı ve bilimsel araştırmalar göstermektedir ki doğuştan getirdiğimiz bir çekirdek yapı vardır. Bu yapıya mizaç diyoruz. Mizaç da, aile, toplum, kültür, eğitim, deneyim gibi çevresel faktörlerle şekillenerek kişiliği oluşturur.
Enneagram modelinde 9 temel mizaç bulunmaktadır. Bu 9 tipin her biri bir rakamla sembolize edilmektedir. Hiçbir tip diğerinden üstün değildir ama farklıdır. Her mizaç tipinin temel bir yönelim, ihtiyaç ve arayışı vardır. Her insan bu 9 tipten birinin baskınlığı ile doğar.
Bu tipler kısaca şöyle sıralanmaktadır:
Tip 1: Doğru ve hatasız olma arayışında olan mükemmeliyetçi ve idealist tip.
Tip 2: Destek, değer, sevgi ve ilgi görme arayışında olan duygusal ve yardımsever tip.
Tip 3: Üstün başarı-etki ile hayranlık uyandırma arayışında olan, öne çıkmayı seven sonuç odaklı tip.
Tip 4: Özgün, bireysel kimlik ve anlaşılma arayışında olan anlam odaklı hassas tip.
Tip 5: Bilgi ve kendine yeterlilik arayışında olan, derinlemesine araştıran gözlemci tip.
Tip 6: Zihinsel netlik ve hayata karşı destek arayışında olan tedbirli ve güven odaklı tip.
Tip 7: Merakını tatmin etmek isteyen, keyif ve haz arayışında olan, yeniliğe ve keşfetmeye meraklı tip.
Tip 8: Güç, etkin olma ve hakimiyet arayışında olan baskın ve otoriter tip.
Tip 9: Huzur, dengeleri koruma ve uyum arayışında olan barış ve uyum odaklı tip.
Mizaç tipimizi bilmek, kendi psikolojik zeminimizi tanıma ve keşfetme, risk ve limitlerimizin farkında olma, farklı tiplerindeki kişileri anlama ve empati kurma, insan ilişkilerinin dinamiğin kavrama, ilişki ve iletişim becerilerimizi geliştirme, motivasyon performansınızı artırma, potansiyel risklerimizi en aza indirme ve yönetme imkanı sağlar.
Gelecek aylarda, bu temel 9 mizacı tek tek ele alıp, derinlemesine keşfedeceğimiz yazılarımda görüşmek üzere, hoşça kalın!
KAYNAKÇA
Acarkan, İsmail. Enneagram ile Kendini Keşfet 9 Tip Kişilik Modeli. İstanbul: Timaş Yayınları, 5. Basim, 2022.
Sena Arslan
21.04.2024